Gori i skalne miasto Uplisciche – podróż przez serce Gruzji
Gori to miasto, w którym historia opowiada się sama – od czasów starożytnych po burzliwy XX wiek. Tu urodził się Józef Stalin, a jego muzeum wciąż jest jednym z najczęściej odwiedzanych punktów w Gruzji. Kilkanaście kilometrów dalej leży Uplistsikhe – skalne miasto wyrzeźbione przez naturę i człowieka, będące świadkiem tysięcy lat historii Zakaukazia. Podróż z Gori do Uplistsikhe to nie tylko lekcja historii, ale też okazja do podziwiania piękna gruzińskich krajobrazów.
Bądź na bieżąco:
Historia Gori
Gori to jedno z najstarszych miast w Gruzji, położone w regionie Szida Kartli, w strategicznym punkcie u zbiegu szlaków handlowych łączących wschód i zachód kraju. Jego początki sięgają starożytności, a pierwsze wzmianki pisane o Gori pojawiają się już w kronikach z VI wieku. Miasto wielokrotnie stawało na drodze armii wrogów – od Persów i Arabów po Mongołów i Turków osmańskich. Dzięki swojemu położeniu Gori było ważnym centrum handlu, rzemiosła i wymiany kulturowej. W XIX wieku znalazło się w granicach Imperium Rosyjskiego, co znacząco wpłynęło na jego rozwój architektoniczny i administracyjny.
Najbardziej znaną postacią związaną z Gori jest Józef Wissarionowicz Dżugaszwili, znany światu jako Stalin, który urodził się tu w 1878 roku.
W centrum miasta działa Muzeum Stalina, prezentujące pamiątki z jego życia, w tym zachowany dom rodzinny oraz słynny wagon kolejowy, którym podróżował. Współczesne Gori to połączenie zabytków z czasów średniowiecza, epoki carskiej i radzieckiej, a także miasto odbudowane po zniszczeniach wojny w 2008 roku.
Pamiętnik z podróży
Pamiętnik z podróży jest przygotowany od podróżnika dla podróżników, gdzie można kolekcjonować wspomnienia przyklejając zdjęcia z wyjazdów, zebrane bilety do muzeów i innych historycznych miejsc czy paragony z restauracji. Ten podróżniczy dziennik jest miejscem, do którego możesz wracać zawsze, kiedy “weźmie Cię na wspomnienia”.
W dalekiej przyszłości będzie niezapomnianym powrotem do przeszłości oraz możliwością pokazania swoich podróży dzieciom i wnukom. Wyobrażasz sobie, jak opowiadasz swoim wnukom… “Babcia zwiedziła w swoim życiu wiele miejsc, zobacz… byłam w Rzymie, spałam na pustyni i pływałam z delfinami.” – wiem, że teraz pojawił się uśmiech na Twojej twarzy 
Co zwiedzić w Gori i okolicach?
1. Muzeum Stalina
Muzeum Stalina w Gori to jedno z najbardziej kontrowersyjnych miejsc w Gruzji, które przyciąga zarówno miłośników historii, jak i ciekawskich turystów. Powstało w 1957 roku, kilka lat po śmierci przywódcy, i zachowało niemal nienaruszony klimat epoki radzieckiej. W głównym budynku można zobaczyć liczne pamiątki z życia Józefa Stalina – od dokumentów, zdjęć i mundurów po jego osobiste przedmioty. Jednym z największych eksponatów jest słynny wagon pancerny, którym Stalin podróżował na konferencje w Jałcie czy Teheranie. Na terenie muzeum znajduje się także niewielki drewniany dom, w którym urodził się Stalin, zachowany w oryginalnym stanie. Ekspozycja przedstawia głównie pozytywny obraz przywódcy, co wzbudza mieszane opinie wśród odwiedzających.
Muzeum jest czynne codziennie, zazwyczaj w godzinach od 10:00 do 18:00, a ostatnie wejście odbywa się około pół godziny przed zamknięciem. Bilety można kupić na miejscu, a zwiedzanie całego kompleksu muzealnego (sale wystawowe, dom pamięci i powóz Stalina) z przewodnikiem kosztuje 15 GEL. Zwiedzanie trwa średnio od 45 minut do 1,5 godziny, w zależności od tempa i zainteresowania szczegółami. Dla wielu osób wizyta w Muzeum Stalina to podróż w czasie – do epoki, która wciąż budzi silne emocje i pozostawia po sobie pytania o to, jak opowiadać historię.
Więcej szczegółów znajduje się na stronie stalinmuseum.ge
2. Plac Stalina i Dom Pamięci
Na tyłach Muzeum Stalina znajduje się Plac Stalina oraz Dom Pamięci, który jest dostępny dla zwiedzających z zewnątrz bezpłatnie. Dom pamięci, w którym urodził się J. Stalin, został zbudowany w XIX wieku. Teren ten znany był jako „Rusubani” (dzielnica rosyjska). Ulica Kwiratschoweli nr 10. W tym domu, zbudowanym z gruzińskiej cegły, rodzice Stalina wynajmowali pokój i piwnicę, gdzie ojciec Stalina szył buty dla bogatych mieszkańców miasta. W pokoju, w którym mieszkała rodzina Dżugaszwili, eksponowane są przedmioty z tamtego okresu, a w drugim pokoju, w którym mieszkał gospodarz, wystawione są osobiste rzeczy matki Stalina. Dom pamięci otwarto w 1937 roku. Później dobudowano nad nim pawilon ochronny.
Rzeczy pamiątkowe
- Osobisty gabinet Stalina w latach 1918-1922
- Czarny aparat telefoniczny firmy „Simens” z pierwszego biura Stalina.
- Pióro wieczne wyprodukowane przez niemiecką firmę „Pelican” było używane przez Stalina podczas konferencji poczdamskiej.
- Rury używane przez Stalina
- Ostatnia paczka papierosów Stalina „Herzegovina Flor” z dwoma sztukami. Stalin nie zdążył ich wypalić.
- Płaszcz marszałkowski Stalina i czapka służbowa
- Drewniana szkatułka wykonana przez syna Stalina, Wasilija, jako prezent dla ojca. W jednym rogu znajduje się napis „Pamięci Taty”, a w drugim – „Od Wasi. 21.12.31”.
3. Twierdza Gori
W samym sercu Gori, na wysokim wzgórzu, wznoszą się ruiny jednej z najstarszych warowni w regionie. Twierdza Gori, choć dziś pozbawiona dawnej militarnej potęgi, wciąż imponuje swoją lokalizacją i widokami, jakie roztacza na okolicę. Jej początki sięgają czasów antycznych – pierwsze umocnienia mogły powstać tu już w okresie królestwa Kartli, a strategiczne położenie nad rzeką Kurą czyniło z niej kluczowy punkt obronny całej doliny. Przez wieki warownia była świadkiem niezliczonych bitew i oblężeń. Władali nią Persowie, Turcy, a później Rosjanie, a każdy kolejny okupant wzmacniał mury i dostosowywał je do nowych realiów wojny. Największe znaczenie twierdza miała w XVII i XVIII wieku, gdy chroniła wschodnią Gruzję przed najazdami osmańskimi i perskimi.
Dziś pozostały tu jedynie fragmenty murów i wież, ale wspinaczka na wzgórze to obowiązkowy punkt każdej wizyty w Gori. Wejście jest bezpłatne i dostępne o każdej porze roku, a na szczyt można dostać się w kilkanaście minut pieszo. Latem okolica tonie w zieleni, wiosną i jesienią zachwyca kolorami, a zimą surowe mury na tle ośnieżonych szczytów Kaukazu mają swój niepowtarzalny urok.
Ze szczytu roztacza się widok na całe Gori, rzekę Kurę, a przy dobrej pogodzie nawet na odległe pasma górskie. To świetne miejsce na fotografie panoramiczne, piknik lub po prostu chwilę ciszy z dala od miejskiego zgiełku. Choć nie ma tu nowoczesnej infrastruktury turystycznej, wrażenia z wizyty wynagradzają wszystko – Twierdza Gori to w końcu kawałek historii, który wciąż stoi na straży miasta.
4. Katedra Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Gori
W centrum Gori, zaledwie kilka minut spacerem od Muzeum Stalina, wznosi się Katedra Narodzenia Najświętszej Marii Panny – jeden z najważniejszych obiektów sakralnych miasta.
Świątynia została wzniesiona w 2000 roku, co czyni ją stosunkowo młodą, ale zaprojektowaną w tradycyjnym, gruzińskim stylu cerkiewnym. Jej jasne, kamienne mury i masywna, wysoka kopuła widoczne są z wielu punktów w Gori, a wieczorne oświetlenie nadaje jej wyjątkowego uroku. Wnętrze katedry zachwyca bogatymi freskami i ikonami, które przedstawiają sceny biblijne oraz postaci świętych szczególnie czczonych w Gruzji. Miejsce to od początku pełni funkcję centrum życia religijnego miasta, gromadząc wiernych na mszach, ślubach i uroczystościach cerkiewnych. Podczas ważnych świąt, takich jak Boże Narodzenie czy Wielkanoc, wnętrze wypełnia się śpiewem chóru i zapachem kadzidła.
Katedra powstała w okresie odradzania się życia religijnego w Gruzji po rozpadzie ZSRR, co nadaje jej dodatkowy, symboliczny wymiar. Otoczona jest niewielkim placem i ogrodem, który sprzyja chwilom wyciszenia i modlitwy. Wejście do świątyni jest bezpłatne, ale należy pamiętać o odpowiednim stroju – kobiety powinny zakryć głowę, a wszyscy powinni unikać odsłoniętych ramion i nóg. W pobliżu katedry można zobaczyć także małą dzwonnicę, z której dźwięk rozchodzi się po całym centrum Gori.
5. Skalne Miasto Uplisciche
W odległości 10 km na wschód od miasta Gori znajduje się starożytne skalne miasto Uplisciche. Jego nazwa oznacza „Twierdza Pana” i idealnie oddaje charakter miejsca – wykute w skale kompleksy pełniły funkcje mieszkalne, religijne i obronne. Historia Uplisciche sięga co najmniej przełomu II i I tysiąclecia p.n.e., a miasto rozkwitło w epoce żelaza jako ważny ośrodek polityczny i handlowy. W czasach przedchrześcijańskich Uplisciche było centrum kultu pogańskiego, o czym świadczą liczne świątynie wykute w skale. Po przyjęciu chrześcijaństwa w IV wieku n.e. część pogańskich budowli została przekształcona w kościoły. Miasto rozciąga się na powierzchni około 40 tysięcy metrów kwadratowych i składa się z setek komnat, korytarzy oraz tuneli. Z najwyższego punktu kompleksu rozciąga się widok na dolinę rzeki Kury, który pozwala docenić strategiczne położenie tego miejsca. Uplisciche przeżywało swój złoty wiek do XIII wieku, kiedy najazdy mongolskie doprowadziły do jego stopniowego upadku.
Do dziś zachowały się fragmenty dróg, teatrów, sal tronowych, piwnic na wino i systemów wodnych, co pozwala wyobrazić sobie życie sprzed setek lat.
Współcześnie Uplisciche jest jedną z największych atrakcji turystycznych Gruzji, wpisaną na wstępną listę UNESCO. Zwiedzanie tego miejsca to podróż w czasie – od epoki pogańskiej, przez chrześcijańskie średniowiecze, aż po czasy, gdy opuszczone miasto stało się niemym świadkiem historii.
Informacje praktyczne
- Bilety: 15 GEL normalny lub 5 GEL ulgowy. Opcjonalnie można zapłacić 20 GEL za bilet, który zawiera degustację wina.
- Godziny otwarcia: codziennie od 10:00 do 18:00
- Czas zwiedzania: około 2 godziny
- Parking: płatny ok. 15 GEL przy kasach biletowych
- Toalety: bezpłatne przy kasach biletowych
Nie ma oficjalnej strony, gdzie można zakupić bilety online, więc najlepiej zrobić to w kasach na miejscu. Pośrednicy oferują bilety wstępu, ale zazwyczaj są one droższe, niż przy zakupie bezpośrednio na miejscu.
Ścieżki w skalnym mieście są dobrze oznakowane i prowadzą przez dobudowane schody i platformy, ale najlepszym doznaniem jest poruszanie się bezpośrednio po skałach i skalnym mieście. Miejscami może być stromo i ślisko zwłaszcza w deszczowy dzień, dlatego warto zaopatrzyć się w wygodne buty. Skalne miasto zamieszkują stali mieszkańcy, a mianowicie jaszczurki od najmniejszych do naprawdę sporych rozmiarów, jak na jaszczurkę, które można spotkać prawie na każdej skale.
Warto pospacerować po każdych zakamarkach tego miejsca ciesząc się zarówno ciekawym doświadczeniem przebywania bezpośrednio w skalnym mieście, jak i podziwiając przepiękne widoki.
Sprawdź ofertę na podróżnicze produkty
Znajdziesz tutaj pamiętniki z podróży, dzienniki podróżnika, kalendarze z mapą świata, zakładki do książek, bransoletki z kolekcji "Travel", naklejki podróżnicze i wiele innych! Możliwość zapakowania na prezent GRATIS!
Kliknij tutaj
Spodobał Ci się ten artykuł?
Mam nadzieję, że artykuł z mojej podróży pomógł Ci w zaplanowaniu Twojego wyjazdu! Jeżeli masz ochotę wesprzeć moje pasje i postawić mi wirtualna kawę to byłabym przeszczęśliwa! W ramach podziękowania możesz bezpłatnie czerpać informacje związane z podróżami oraz otrzymasz kod rabatowy na produkty w moim sklepie!
