Islandia – atrakcje Golden Circle (Złoty Krąg)
Złoty Krąg to najpopularniejsza trasa turystyczna Islandii, która jak w soczewce skupia surowe piękno tej niezwykłej wyspy. Trzy kluczowe punkty – gejzer Strokkur, wodospad Gullfoss i Park Narodowy Þingvellir – oferują niezapomniane wrażenia i wgląd w historię oraz geologię kraju. To obowiązkowy kierunek dla każdego, kto chce poczuć puls islandzkiej natury bez konieczności zapuszczania się w głąb interioru.
Bądź na bieżąco:
Historia Islandii
Islandia została zasiedlona stosunkowo późno – pierwszymi znanymi osadnikami byli celtyccy mnisi, ale to przybycie Wikingów w IX wieku zapoczątkowało prawdziwą historię wyspy. Około roku 874 norweski wódz Ingólfur Arnarson osiedlił się w miejscu dzisiejszego Reykjavíku, uznawanym za pierwszą stałą osadę. Wkrótce potem na Islandię zaczęli napływać kolejni osadnicy z Norwegii i Wysp Brytyjskich, uciekający przed prześladowaniami i nadmiernym opodatkowaniem.
W roku 930 powstał Althing – jeden z najstarszych parlamentów świata – który zbierał się w Þingvellir i funkcjonował jako zgromadzenie ustawodawcze wolnych ludzi. Przez kilka wieków Islandia była niezależną wspólnotą, rządzoną przez lokalnych wodzów i prawo ustalane na Althingu. Jednak pod koniec XIII wieku, w wyniku słabnącej pozycji politycznej, Islandczycy podporządkowali się królowi Norwegii.
W 1380 roku, wraz z unią Danii i Norwegii, Islandia znalazła się pod duńskim panowaniem, co trwało aż do XIX wieku. Ten okres obfitował w klęski żywiołowe, erupcje wulkanów i głód, które dziesiątkowały ludność wyspy. Mimo trudnych warunków Islandczycy zachowali swój język, kulturę i tożsamość narodową.
W XIX wieku narodził się ruch niepodległościowy, a w 1918 Islandia uzyskała status niezależnego królestwa w unii personalnej z Danią. Pełną niepodległość ogłoszono 17 czerwca 1944 roku, w czasie II wojny światowej, kiedy Dania była okupowana przez Niemców. Od tego momentu Islandia zaczęła się szybko rozwijać jako niezależne państwo.
Pamiętnik z podróży
Pamiętnik z podróży jest przygotowany od podróżnika dla podróżników, gdzie można kolekcjonować wspomnienia przyklejając zdjęcia z wyjazdów, zebrane bilety do muzeów i innych historycznych miejsc czy paragony z restauracji. Ten podróżniczy dziennik jest miejscem, do którego możesz wracać zawsze, kiedy “weźmie Cię na wspomnienia”.
W dalekiej przyszłości będzie niezapomnianym powrotem do przeszłości oraz możliwością pokazania swoich podróży dzieciom i wnukom. Wyobrażasz sobie, jak opowiadasz swoim wnukom… “Babcia zwiedziła w swoim życiu wiele miejsc, zobacz… byłam w Rzymie, spałam na pustyni i pływałam z delfinami.” – wiem, że teraz pojawił się uśmiech na Twojej twarzy 
Golden Circle (Złoty Krąg) - atrakcje, zwiedzanie, informacje praktyczne
Złoty Krąg (ang. Golden Circle) to nazwa nadana popularnej trasie turystycznej na południowo-zachodniej Islandii, która tworzy pętlę obejmującą trzy główne atrakcje w niewielkiej odległości od Reykjavíku. Określenie „złoty” najprawdopodobniej pochodzi od wodospadu Gullfoss, którego nazwa oznacza „złoty wodospad”, a „krąg” odnosi się do kształtu trasy, często pokonywanej w formie jednodniowej wycieczki. Sama nazwa zaczęła być powszechnie używana pod koniec XX wieku, wraz z rozwojem islandzkiej turystyki, jako chwytliwy sposób na promocję tej niezwykle dostępnej i różnorodnej części wyspy. W dalszej części artykułu znajdziesz główne i poboczne atrakcje Złotego Kręgu.
1. Park Narodowy Þingvellir (Thingvellir)
Park Narodowy Þingvellir (Thingvellir) to miejsce o ogromnym znaczeniu historycznym, kulturowym i geologicznym – prawdziwy fundament islandzkiej tożsamości. To właśnie tutaj w roku 930 powstał Althing, jeden z najstarszych parlamentów świata, gdzie wolni Islandczycy zbierali się, by ustanawiać prawo i rozstrzygać spory. Przez setki lat Þingvellir było sercem życia politycznego wyspy, a dziś jest symbolem narodowej jedności.
Od strony geologicznej park położony jest w dolinie ryftowej, gdzie stykają się płyty tektoniczne Eurazji i Ameryki Północnej. To jedno z nielicznych miejsc na świecie, gdzie granica między płytami jest widoczna gołym okiem – szczeliny, pęknięcia i skaliste wąwozy robią ogromne wrażenie. Najsłynniejszą z nich jest Almannagjá – monumentalna rozpadlina, przy której odbywały się dawniej zgromadzenia Althingu. Þingvellir wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2004 roku. Spacer po tym parku to jak podróż w czasie – po śladach Wikingów, którzy tworzyli tu pierwsze prawo, i pośród sił natury, które nieustannie kształtują krajobraz wyspy. To miejsce, gdzie historia spotyka się z surowym pięknem Islandii – i jedno z tych, które po prostu trzeba zobaczyć.
Wodospad Öxarárfoss:
To wodospad w Parku Þingvellir i prawdziwa perełka ukryta między skalnymi ścianami Almannagjá. Powstał dzięki przekierowaniu rzeki Öxará przez ludzi – prawdopodobnie w czasach, gdy organizowano zgromadzenia Althingu, by zapewnić wodę uczestnikom.
Ma około 20 metrów wysokości, a jego siła i otoczenie z potężnych bazaltowych bloków tworzą niezwykle fotogeniczne miejsce. Zimą często zamarza częściowo, tworząc lodowe rzeźby, latem zaś pluska z hukiem na czarne skały – niezależnie od pory roku, Öxarárfoss robi wrażenie. To jeden z tych wodospadów, które nie konkurują wielkością, ale klimatem.
Spacer po Parku Narodowym Þingvellir (Thingvellir) to doskonała okazja, by połączyć kontakt z historią i naturą bez potrzeby ekstremalnego wysiłku. Trasy są dobrze oznaczone, łatwe do przejścia, a wiele z nich dostosowano także dla osób o ograniczonej mobilności.
Opcje spacerów i szlaków:
Spacer od centrum dla zwiedzających do Almannagjá – najpopularniejsza trasa prowadzi wzdłuż monumentalnej rozpadliny, w miejscu, gdzie kiedyś zbierał się Althing. Łatwa, utwardzona ścieżka z tablicami informacyjnymi.
Trasa do Lögberg (Skały Prawa) – symboliczne miejsce przemówień i decyzji politycznych w czasach Wikingów. Położone na otwartej przestrzeni, z dobrym widokiem na dolinę Þingvellir.
Szlak do wodospadu Öxarárfoss – spokojna ścieżka wśród skał prowadzi do malowniczego wodospadu. Można dojść zarówno od centrum, jak i z górnego parkingu.
Spacer wokół jeziora Þingvallavatn – dla tych, którzy mają więcej czasu i chcą poczuć islandzką ciszę. Nieco dłuższa trasa, ale zdecydowanie warta wysiłku.
Gdzie zostawić auto:
W Parku znajduje się kilka wygodnych parkingów, z których najczęściej używane to:
P1 – Þingvellir Visitor Centre – idealne miejsce startowe, blisko centrum informacji, toalet, i punktów widokowych.
P2 – Hakid Viewpoint – górny parking z pięknym widokiem na dolinę, bardzo blisko Almannagjá.
P5 – Öxarárfoss – najbliższy parking przy samym wodospadzie, jeśli chcesz pójść na skróty.
Uwaga: Parkingi są płatne (opłaty online lub przez automaty na miejscu), ale wejście do parku jest bezpłatne.
Sprawdź ofertę na podróżnicze produkty
Znajdziesz tutaj pamiętniki z podróży, dzienniki podróżnika, kalendarze z mapą świata, zakładki do książek, bransoletki z kolekcji "Travel", naklejki podróżnicze i wiele innych! Możliwość zapakowania na prezent GRATIS!
Kliknij tutaj
2. Gejzer Strokkur i dolina geotermalna Haukadalur
Gejzer Strokkur i dolina geotermalna Haukadalur to jeden z najbardziej spektakularnych przystanków na trasie Złotego Kręgu. To tu natura pokazuje swoją moc w najbardziej widowiskowy sposób – buchającą parą, wrzącą wodą i dymiącą ziemią. A wszystko dostępne niemal z poziomu chodnika.
Gejzer Strokkur – najbardziej fotogeniczny wybuch Islandii:
Strokkur, co po islandzku oznacza “maślniczkę”, to obecnie najaktywniejszy gejzer na Islandii. Jego erupcje są regularne – co 5 do 10 minut, a strumień wody sięga zwykle 15–30 metrów, choć zdarzają się dni, gdy sięga i 40. Ta niezawodność sprawia, że turyści gromadzą się wokół niego jak widownia na pokazie fajerwerków – tyle że tu matka natura reżyseruje cały spektakl.
Proces erupcji jest fascynujący: najpierw woda w zagłębieniu delikatnie faluje, potem tworzy się napięta błękitna bańka, która w sekundę eksploduje słupem pary i wrzątku. A potem… powtórka z rozrywki za kilka minut. Idealny moment na zdjęcie? Ułamek sekundy przed wybuchem, kiedy woda tworzy kulisty kopiec – to wtedy natura nabiera powietrza przed rykiem.
Dolina Haukadalur – kraina ognia i siarki:
Haukadalur to jedno z najbardziej aktywnych pól geotermalnych na Islandii. Oprócz Strokkura znajdują się tu:
Geysir – gejzer, od którego pochodzi nazwa wszystkich gejzerów na świecie. Obecnie śpi, ale w XIX wieku jego wybuchy sięgały nawet 70–80 metrów. Ostatnia naturalna erupcja miała miejsce po trzęsieniu ziemi w 2000 roku.
Litli Geysir (Mały Gejzer) – niepozorny, ale również aktywny.
Bjarnafell i inne źródła – pełno tu wrzących kałuż, fumaroli, bulgoczących oczek i osadów mineralnych mieniących się na czerwono, żółto, biało – istne alchemiczne laboratorium.
Ziemia tutaj żyje, paruje i oddycha. Wydobywające się z niej dymy i zapach siarki dają poczucie obcowania z czymś pierwotnym, niemal pozaziemskim.
Odwiedziny i poruszanie się po dolinie:
Ścieżki są dobrze przygotowane, ale nie należy wychodzić poza wyznaczone trasy – ziemia potrafi być zdradliwie cienka, a pod nią wrze.
Całość można zwiedzić w 30–60 minut, choć łatwo zatracić się na dłużej, czekając na kolejną erupcję.
Teren jest łatwo dostępny, także zimą – dzięki dogodnej lokalizacji przy drodze 35 i rozwiniętej infrastrukturze turystycznej (toalety, restauracje, centrum informacji, darmowy parking).
3. Wodospad Gullfoss
Wodospad Gullfoss – czyli „Złoty Wodospad” – to jedno z najpotężniejszych i najbardziej znanych dzieł islandzkiej natury. Znajduje się w południowo-zachodniej Islandii, na rzece Hvítá, i jest kluczowym punktem Złotego Kręgu. To miejsce, które łączy piękno, dzikość i historię w jedno monumentalne widowisko.
Wodospad składa się z dwóch kaskad:
- pierwsza ma około 11 metrów,
- druga – głębsza – 21 metrów.
Razem daje to imponujące 32 metry spadku wody do głębokiego wąwozu o długości ok. 2,5 km i głębokości do 70 metrów.
Rzeka Hvítá, która zasila Gullfoss, pochodzi z lodowca Langjökull – drugiego co do wielkości na Islandii. Latem przepływ wody może sięgać nawet 140 m³/s, a w czasie powodzi – znacznie więcej. Wodospad opada w kierunku prostopadle zakrzywionego kanionu, przez co z głównego tarasu widokowego wygląda, jakby woda znikała pod ziemię.
Geologicznie, Gullfoss powstał około 5 000 – 10 000 lat temu, pod koniec ostatniej epoki lodowcowej. Rzeźbienie wąwozu i spadku wody trwało tysiące lat – dzięki erozji i topnieniu lodowców.
Ciekawostka historyczna: obroniony przez jedną kobietę
W pierwszej połowie XX wieku zagraniczni inwestorzy próbowali przekształcić Gullfoss w elektrownię wodną. Plany były zaawansowane, jednak sprzeciwiła się temu Sigríður Tómasdóttir, córka lokalnego farmera. Groziła, że rzuci się do wodospadu, jeśli inwestycje dojdą do skutku. Dzięki jej uporowi – i szeregowi batalii prawnych – Gullfoss został uratowany, a dziś uznaje się Sigríður za pierwszą islandzką ekolożkę.
Status prawny i ochrona:
Gullfoss został objęty ochroną już w 1979 roku jako pomnik przyrody.
To miejsce ma nie tylko wartość przyrodniczą, ale i kulturową – symbol oporu wobec komercjalizacji i przypomnienie, że czasem jeden głos wystarczy, by ocalić cuda natury.
Parking i infrastruktura:
Przy wodospadzie znajduje się duży, bezpłatny parking, dostępny także zimą (choć czasem częściowo oblodzony – zalecane buty z kolcami).
Kilkadziesiąt metrów od parkingu mieści się centrum informacji z toaletami, kawiarnią i sklepem z pamiątkami.
Do głównego punktu widokowego prowadzi utwardzona ścieżka, którą zimą odśnieża się regularnie. Górny taras widokowy jest zwykle dostępny, dolny może być zamknięty w przypadku śliskich warunków.
4. Krater Kerið
Krater Kerið to jedno z najbardziej fotogenicznych i nietypowych miejsc na trasie Złotego Kręgu – jaskrawo czerwone ściany, turkusowa woda i wrażenie, jakbyś właśnie stanął na krawędzi pradawnego piekła. Ale spokojnie – to tylko (lub aż) wygasły wulkan. Kerið (czyt. Keryth) to krater wulkaniczny o średnicy około 170 metrów, głębokości 55 metrów i szerokości w najwęższym miejscu około 140 metrów. Dno krateru wypełnia jezioro o intensywnie niebiesko-zielonym kolorze, którego barwa zmienia się w zależności od światła i pory roku. W przeciwieństwie do większości kraterów na Islandii, Kerið nie powstał w wyniku erupcji, lecz zapadnięcia się stożka wulkanicznego około 3 000 lat temu. To czyni go stosunkowo młodym wulkanem w islandzkiej skali – i dlatego jego czerwone ściany są tak żywe i niepokryte mchem, jak w starszych formacjach.
Zwiedzanie Kerið jest łatwe i dostępne dla większości turystów:
Można obejść krater górą – szlak jest prosty, z widokiem na wnętrze i jezioro.
Można też zejść schodkami na dno krateru, aż nad samą wodę. Trasa zajmuje kilka minut i jest łagodna, choć zimą bywa ślisko.
Całość zwiedzania zajmuje około 30–45 minut.
Cena biletu (stan na 2025):
Wstęp kosztuje 550 ISK (ok. 15–16 zł).
Dzieci i młodzież do 12 roku życia – gratis.
Można płacić kartą lub gotówką przy wejściu, przy małym domku strażniczym.
To jedno z niewielu naturalnych miejsc na Islandii, gdzie obowiązuje opłata wstępu – tłumaczy się to koniecznością utrzymania ścieżek i ochrony przed erozją. Przy samym kraterze znajduje się bezpłatny parking, tuż obok wejścia.
5. Secret Lagoon (Gamla Laugin)
Secret Lagoon, czyli po islandzku Gamla Laugin, to najstarszy basen geotermalny Islandii – istny powrót do przeszłości w klimacie gorącej kąpieli wśród pary, z widokiem na gejzery i trawy oszronione mrozem. Choć dziś to znana atrakcja, wciąż zachowuje swój wiejski, spokojny charakter i… nieco nostalgiczny klimat.
Gamla Laugin powstała w 1891 roku, co czyni ją najstarszym naturalnym basenem termalnym na Islandii. Przez dziesięciolecia była wykorzystywana przez lokalnych mieszkańców – zarówno do kąpieli, jak i nauki pływania. Z biegiem lat popadła w zapomnienie, aż do gruntownej renowacji i ponownego otwarcia jako Secret Lagoon w 2014 roku. Dziś to połączenie historii i relaksu w klasycznie islandzkim wydaniu.
Temperatura i warunki:
Temperatura wody waha się od 38°C do 40°C przez cały rok, niezależnie od pogody.
Woda pochodzi z naturalnych gorących źródeł, które są widoczne wokół basenu – co kilka minut można zobaczyć mini-gejzer, który wybucha tuż obok, dodając klimatu całemu miejscu.
Basen ma nieregularny, naturalny kształt i jest otoczony parą, roślinnością i kamieniami – bez nowoczesnych udziwnień.
Cena i bilety (stan na 2025):
Wstęp dla dorosłych: 3 000 ISK (~80–85 zł)
Młodzież (14–17 lat): 1 800 ISK
Dzieci do lat 14: bezpłatnie (pod opieką dorosłych)
W cenie jest dostęp do pryszniców, szatni i suszarek.
Ręczniki i kostiumy można wypożyczyć za dodatkową opłatą.
Bilety warto kupić online z wyprzedzeniem na oficjalnej stronie secretlagoon.is – miejsce jest kameralne i szybko się zapełnia, szczególnie w sezonie.
Czas pobytu:
Nie ma sztywnego limitu czasowego – można kąpać się bez pośpiechu, choć w praktyce większość gości spędza tam 1,5 do 2 godzin.
W sezonie zimowym wieczorne godziny z delikatnym oświetleniem i parą unoszącą się znad wody są absolutnie magiczne – a jeśli dopisze szczęście, można zobaczyć zorzę polarną z gorącej wody.
Lokalizacja i dojazd:
Secret Lagoon znajduje się w miejscowości Flúðir, około 100 km na wschód od Reykjavíku, tuż przy trasie Złotego Kręgu.
Na miejscu jest duży, bezpłatny parking, a dojazd jest możliwy nawet zimą – droga jest regularnie odśnieżana.
Spodobał Ci się ten artykuł?
Mam nadzieję, że artykuł z mojej podróży pomógł Ci w zaplanowaniu Twojego wyjazdu! Jeżeli masz ochotę wesprzeć moje pasje i postawić mi wirtualna kawę to byłabym przeszczęśliwa! W ramach podziękowania możesz bezpłatnie czerpać informacje związane z podróżami oraz otrzymasz kod rabatowy na produkty w moim sklepie!
