Kutaisi i okolice – co zobaczyć w sercu zachodniej Gruzji
Kutaisi, położone w dolinie rzeki Rioni, to jedno z najstarszych miast na świecie i punkt, od którego wielu turystów zaczyna swoją przygodę z Gruzją. Tutejsze ulice pachną świeżym chlebem z piekarni, a na Zielonym Bazarze można kupić wszystko – od przypraw po domowe wino. W promieniu kilkudziesięciu kilometrów znajdziesz kaniony, wodospady i wioski, gdzie czas płynie wolniej niż w miejskim zgiełku. To idealne miejsce, by poczuć klimat zachodniej Gruzji, zanim ruszysz dalej w głąb kraju.
Bądź na bieżąco:
Historia Kutaisi
Kutaisi jest jednym z najstarszych miast świata, a jego początki sięgają ponad 3 tysiące lat wstecz. W starożytności było stolicą legendarnego królestwa Kolchidy, znanego z mitu o złotym runie i wyprawie Jazona oraz Argonautów. Już w VIII wieku p.n.e. było ważnym centrum handlowym i politycznym regionu. W średniowieczu Kutaisi stało się stolicą Królestwa Abchazji, a następnie – zjednoczonej Gruzji, którą rządził m.in. król Dawid IV Budowniczy. W tym czasie miasto przeżywało swój złoty okres – powstawały monumentalne budowle, jak katedra Bagrati.
Od XII wieku Kutaisi pełniło funkcję rezydencji królewskiej, aż do najazdów Mongołów i późniejszych wojen, które znacznie osłabiły miasto. W XVII i XVIII wieku wielokrotnie było obiektem walk pomiędzy Imperium Osmańskim a Persją. Ostatecznie w XIX wieku Gruzja, w tym Kutaisi, została włączona do Imperium Rosyjskiego. W tym okresie miasto rozwijało się gospodarczo, stając się ważnym ośrodkiem edukacyjnym i kulturalnym na Kaukazie.
W czasach ZSRR Kutaisi przekształcono w przemysłowe centrum zachodniej Gruzji – działały tu fabryki maszyn, przemysł lekki i spożywczy. W latach 90., po odzyskaniu przez Gruzję niepodległości, miasto borykało się z kryzysem gospodarczym, ale zachowało swój historyczny charakter. Dziś Kutaisi jest trzecim co do wielkości miastem kraju i siedzibą Parlamentu Gruzji (od 2012 do 2019 roku). Stanowi również ważny punkt turystyczny dzięki lotnisku im. Dawida Budowniczego, które obsługuje liczne tanie połączenia z Europy. Połączenie bogatej historii, dziedzictwa kulturowego i bliskości niezwykłych atrakcji przyrodniczych sprawia, że Kutaisi jest doskonałą bazą wypadową do odkrywania zachodniej Gruzji.
Pamiętnik z podróży
Pamiętnik z podróży jest przygotowany od podróżnika dla podróżników, gdzie można kolekcjonować wspomnienia przyklejając zdjęcia z wyjazdów, zebrane bilety do muzeów i innych historycznych miejsc czy paragony z restauracji. Ten podróżniczy dziennik jest miejscem, do którego możesz wracać zawsze, kiedy “weźmie Cię na wspomnienia”.
W dalekiej przyszłości będzie niezapomnianym powrotem do przeszłości oraz możliwością pokazania swoich podróży dzieciom i wnukom. Wyobrażasz sobie, jak opowiadasz swoim wnukom… “Babcia zwiedziła w swoim życiu wiele miejsc, zobacz… byłam w Rzymie, spałam na pustyni i pływałam z delfinami.” – wiem, że teraz pojawił się uśmiech na Twojej twarzy 
Co zwiedzić w Kutaisi i okolicach?
1. Katedra Bagrati
Katedra Bagrati została wzniesiona na przełomie X i XI wieku, za panowania króla Bagrata III, od którego wzięła swoją nazwę. Jest jednym z najważniejszych zabytków sakralnych Gruzji i symbolem dawnej potęgi królestwa.
Jej monumentalna bryła, zbudowana z jasnego kamienia, góruje nad Kutaisi, będąc widoczna z wielu punktów miasta. Katedra była świadkiem koronacji, ważnych ceremonii państwowych oraz wydarzeń historycznych, które kształtowały losy kraju. W XVII wieku została poważnie zniszczona przez wojska osmańskie i przez stulecia pozostawała w ruinie. Dopiero w XX i XXI wieku przeprowadzono prace rekonstrukcyjne, które pozwoliły częściowo przywrócić jej dawny blask.
Jej architektura łączy w sobie elementy typowe dla gruzińskiego średniowiecza – wysokie łuki, zdobne portale i smukłe kolumny. Wnętrze jest stosunkowo proste, ale jego surowość podkreśla historyczny charakter świątyni. W 1994 roku Katedra Bagrati została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO (choć w 2017 roku, po kontrowersyjnej rekonstrukcji, została z tej listy usunięta). Mimo to nadal pozostaje obowiązkowym punktem każdej wizyty w Kutaisi. Dziś pełni zarówno funkcję sakralną, jak i turystyczną. Warto odwiedzić ją nie tylko dla samej historii, ale i dla wyjątkowego widoku, jaki rozpościera się z jej wzgórza.
2. Punkt widokowy z Katedry Bagrati
Ze wzgórza, na którym stoi Katedra Bagrati, rozciąga się jeden z najpiękniejszych widoków w Kutaisi. Zobaczysz stąd całe miasto, wijącą się rzekę Rioni oraz mozaikę dachów w odcieniach czerwieni, pomarańczu i szarości. W słoneczne dni horyzont zamykają zielone wzgórza Imeretii, które latem mienią się intensywną roślinnością, a zimą przybierają spokojne, przygaszone barwy. Przy dobrej przejrzystości powietrza można dostrzec nawet dalsze pasma Kaukazu. Widok szczególnie urzeka o zachodzie słońca, kiedy miasto tonie w złocistym świetle, a rzeka odbija ostatnie promienie dnia. To miejsce idealne dla fotografów, romantyków i wszystkich, którzy chcą zobaczyć Kutaisi w pełnej krasie.
Sprawdź ofertę na podróżnicze produkty
Znajdziesz tutaj pamiętniki z podróży, dzienniki podróżnika, kalendarze z mapą świata, zakładki do książek, bransoletki z kolekcji "Travel", naklejki podróżnicze i wiele innych! Możliwość zapakowania na prezent GRATIS!
Kliknij tutaj3. Zielony Bazar w Kutaisi
Zielony Bazar to serce codziennego życia Kutaisi i jedno z najlepszych miejsc, aby poczuć prawdziwy klimat Gruzji. Hala targowa tętni energią od wczesnego rana, a sprzedawcy z uśmiechem zachęcają do spróbowania swoich produktów. Można tu znaleźć świeże warzywa i owoce, aromatyczne przyprawy, domowe sery, orzechy, miody oraz suszone owoce. Szczególnie popularne są lokalne przyprawy, takie jak chmeli-suneli czy mielona kolendra, które nadają gruzińskim potrawom charakterystyczny smak. Wśród stoisk unosi się zapach świeżo wypiekanego chleba shotis puri i tradycyjnych wypieków. Obok produktów spożywczych sprzedawane są także drobne rękodzieła, tkaniny i pamiątki. To także doskonałe miejsce, aby spotkać mieszkańców, porozmawiać (choćby na migi) i poznać gruzińską gościnność. Zielony Bazar jest przyjazny turystom – wielu sprzedawców z chęcią pozwala zrobić zdjęcia czy poczęstować się małymi próbkami towarów. Wizyta tutaj to podróż w głąb smaków, zapachów i kolorów zachodniej Gruzji.
Czurczchela – słodki symbol Gruzji
Wśród stoisk Zielonego Bazaru nie sposób nie zauważyć wiszących sznurów w kształcie świec – to czurczchele, jeden z najbardziej rozpoznawalnych przysmaków Gruzji. Powstają z orzechów włoskich lub laskowych nanizanych na sznurek, które następnie zanurza się kilkukrotnie w gęstym, słodkim kisielu z soku winogronowego i mąki. Po wyschnięciu tworzą zwartą, lekko gumowatą masę o naturalnej słodyczy.
Czurczchele występują w różnych kolorach – od jasnożółtych po ciemnobordowe – w zależności od użytego soku owocowego. W smaku są mniej słodkie niż większość zachodnich słodyczy, ale niezwykle sycące i zdrowe. Dawniej czurczchele były popularną przekąską dla żołnierzy, bo mogły być długo przechowywane. Dziś kupisz je niemal wszędzie w Gruzji, ale te z Zielonego Bazaru w Kutaisi uchodzą za wyjątkowo świeże i aromatyczne. To obowiązkowa pamiątka kulinarna, która po powrocie do domu przypomni zapach i smak Kaukazu.
4. Świątynia Zwiastowania Pańskiego w Kutaisi
Świątynia Zwiastowania Pańskiego w Kutaisi, znana też jako dawny kościół katolicki, to wyjątkowy przykład architektury sakralnej z przełomu XIX i XX wieku. Została wzniesiona przez polskich i włoskich osadników oraz misjonarzy, którzy w tym czasie osiedlali się w zachodniej Gruzji. Jej neoromańsko-bizantyjski styl wyróżnia się jasnym kamieniem, trzema kopułami i harmonijnymi proporcjami. Charakterystyczna centralna kopuła góruje nad miastem i jest dobrze widoczna z punktu widokowego przy katedrze Bagrati. Po okresie radzieckim, gdy świątynia była wykorzystywana do celów świeckich, obiekt przeszedł w ręce Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego. Wnętrze zachowało część oryginalnych detali, choć obecny wystrój odpowiada już tradycji prawosławnej. Otoczona cyprysami, świątynia tworzy malowniczy kontrast z gęstą zabudową Kutaisi. To miejsce mniej znane turystom, ale chętnie odwiedzane przez mieszkańców, zwłaszcza podczas prawosławnych świąt. Obecnie pełni funkcję aktywnej parafii, a jej dzwony rozbrzmiewają nad okolicą w niedzielne poranki. Świątynia jest symbolem wielokulturowej przeszłości Kutaisi, w której splatały się wpływy gruzińskie, polskie i włoskie.
5. Most nad rzeką Rioni
Most nad rzeką Rioni w Kutaisi to jedno z charakterystycznych miejsc miasta, łączące jego dwie części. Rzeka Rioni, nazywana przez starożytnych Fazis, od wieków była sercem regionu Imeretia, a mosty pełniły kluczową rolę w komunikacji. Obecny most, choć kilkakrotnie przebudowywany, zachował historyczny charakter i stanowi ważny punkt orientacyjny. Konstrukcja z kamienia i betonu harmonijnie wpisuje się w miejską zabudowę, a jej balustrady są chętnie wykorzystywane przez spacerowiczów jako punkt widokowy. Z mostu roztacza się panorama na brzegi Rioni, z charakterystycznymi niskimi domami, kawiarenkami i roślinnością nadrzeczną. To miejsce tętni życiem – przechodzą tędy mieszkańcy, handlarze i turyści zmierzający w stronę bazaru lub centrum. Wieczorem most nabiera szczególnego uroku dzięki oświetleniu i odbiciom świateł w wodzie. Jest też popularnym punktem do fotografowania zachodów słońca nad miastem. Dawniej przeprawa była miejscem wymiany handlowej, a na jej krańcach gromadzili się kupcy z różnych regionów Gruzji. W pobliżu mostu często słychać ulicznych muzyków, co dodaje temu miejscu kolorytu. Rioni, szczególnie wiosną, bywa rwące i pełne energii, co kontrastuje z powolnym tempem spacerów po moście. W upalne dni mieszkańcy lubią schodzić nad brzeg rzeki, by odpocząć w cieniu. Most nad Rioni to nie tylko element infrastruktury, ale też część codziennego życia Kutaisi, łącząca historię z teraźniejszością.
6. Kanion Martvili
Kanion Martvili to jedno z najbardziej malowniczych miejsc w zachodniej Gruzji, położone w regionie Megrelia, około 50 kilometrów na północny zachód od miasta Kutaisi. Jego historia sięga czasów starożytnych – przez wieki kanion był miejscem codziennego życia mieszkańców, a także punktem o znaczeniu religijnym i kulturowym. Legenda głosi, że lokalna ludność używała naturalnych basenów i kaskad zarówno do rytualnych kąpieli, jak i zwykłej rekreacji. W czasach radzieckich był to teren mało znany poza okolicą, a dopiero w drugiej dekadzie XXI wieku, po gruntownej rewitalizacji infrastruktury, Martvili stał się popularnym punktem turystycznym w skali całego kraju.
Kanion składa się z dwóch głównych części – górnej i dolnej – połączonych trasą spacerową i drewnianymi kładkami. Wzdłuż kanionu znajduje się kilka efektownych wodospadów, z których największe osiągają wysokość kilku metrów i wpadają do turkusowych basenów wodnych. Wiosną i latem woda przybiera intensywnie szmaragdową barwę, kontrastując z soczyście zieloną roślinnością. Flora wokół kanionu jest bogata – rosną tu m.in. wiecznie zielone krzewy, dzikie winorośle oplatające skały oraz różnorodne paprocie i mchy, które tworzą niemal baśniową scenerię.
Ile kosztuje wstęp do Kanionu Martvili?
- 20 GEL (ok. 27 zł) – dorośli
- 5,50 GEL (ok. 7 zł) – dzieci od 6 do 18 lat
- 20 GEL – opcjonalnie rejs pontonem
Bilet wstępu do kanionu kosztuje zazwyczaj w granicach kilku euro, a dodatkową atrakcją jest możliwość przepłynięcia odcinka kanionu łodzią. Rejs trwa około 15–20 minut i pozwala z perspektywy wody podziwiać pionowe ściany skalne, wodospady i skalne formacje wyrzeźbione przez nurt rzeki Abasha. Łodzie obsługiwane są przez lokalnych przewodników, którzy dbają o bezpieczeństwo i często opowiadają ciekawostki o okolicy.
Zwiedzanie piesze odbywa się po wyznaczonych trasach i pomostach, które są przystosowane do turystów w każdym wieku. W górnej części kanionu znajduje się punkt widokowy, z którego rozpościera się panorama rzeki i otaczających ją skał. Miejsce to jest dostępne przez cały rok, choć najpiękniej wygląda od kwietnia do października, gdy roślinność jest bujna, a poziom wody sprzyja zarówno spacerom, jak i pływaniu łodzią. Martvili łączy w sobie dzikość przyrody z wygodą nowoczesnej infrastruktury turystycznej, co czyni go obowiązkowym punktem na mapie podróży po zachodniej Gruzji.
Spodobał Ci się ten artykuł?
Mam nadzieję, że artykuł z mojej podróży pomógł Ci w zaplanowaniu Twojego wyjazdu! Jeżeli masz ochotę wesprzeć moje pasje i postawić mi wirtualna kawę to byłabym przeszczęśliwa! W ramach podziękowania możesz bezpłatnie czerpać informacje związane z podróżami oraz otrzymasz kod rabatowy na produkty w moim sklepie!
